Het lijkt wel of de lancering van de euro de verschillen in Europa alleen maar sterker heeft aangezet, terwijl het tegenovergestelde de bedoeling was. Vooral sinds de schuldencrisis in Griekenland en andere mediterrane landen. Hoe kan dat?
De populaire verklaring zoekt het in de verschillen tussen zorgelijke protestanten uit het kille Noorden en zorgeloze katholieken in het zoele Zuiden. Romantische gedachte, maar in de verste verte niet houdbaar, vindt financieel journalist Bert Bakker. In Onbegrepen Europa zoekt hij naar de ware achtergrond van mentaliteitsverschillen binnen Europa. Die is niet religieus, laat staan klimatologisch, laat Bakker zien in een verbluffend en vernieuwend betoog. >
Hij ontdekte dat waar het feodale stelsel geen voet aan de grond kreeg, een middenklasse opbloeide: in Scandinavië, Nederland en Duitsland, maar bijvoorbeeld ook in Noord-Italië en Catalonië. Waar dat niet gebeurde bleven de verhoudingen – tot op de dag van vandaag – eigenlijk als in die oude standenmaatschappij. Wie eenmaal ziet dat dáár de breuklijn ligt, beseft dat voor een solidair Europa meer nodig is dan een kloppend huishoudboekje. Een belangrijk boek, en een vertrekpunt voor beter begrip en productievere samenwerking.
Bert Bakker (1956) is zelfstandig (freelance)
financieel-economisch journalist.
Vanaf
eind jaren ’80 schreef hij voor een reeks van maand-, week- en dagbladen over vrijwel
alle aspecten van de financiële wereld.
Aanvankelijke
lag daarbij het focus vooral op de wereld van banken, verzekeraars, pensioen-
en beleggingsfondsen, en op de financiering van ondernemingen via effectenbeurzen.
Later verschoof de aandacht ook naar kunstmarkten, de relatie
aandeelhouders-bestuurders, corporate governance, de rol van accountants en toezichtinstanties.
Opdrachtgevers waren ondermeer: Intermediair/ Intermagazine,
Elsevier, NRC Handelsblad, Money, Brabant Pers,/Wegener Media, Het Financiëele
Dagblad, Business Nieuws Radio (BNR), Bank- en Effectenbedrijf en Accountant.
De
brede interesse binnen het financieel-economische spectrum uitte zich ook in de
boeken die hij eerder schreef: ‘Beleggen na de hype’ (2002), en ‘Onschatbare waarde’ (2005), over het kopen
en verkopen van kunst (met mede-auteur Johan Bosch van Rosenthal).
Bakker begon zijn werkende leven echter – na een studie bedrijfskunde (Nijenrode, BBA, 1980) - als bankier in opleiding in Brazilië. Daar was hij deelgenoot van een manier van leven en denken die zeer afweek van de Nederlandse. In die periode, 1981 tot 1984, kreeg hij er niet alleen bewondering voor de Latijns-Amerikaanse kunst van het improviseren, maar en passant leerde hij er ook een paar talen bij. Naast Engels, Duits en Frans spreekt hij sindsdien ook Portugees, Italiaans en Spaans. De jaren van onderdompeling in die sterk Portugees-Italiaans en Afrikaans beïnvloede cultuur, bleken drie decennia later een belangrijke bron van inspiratie voor het ontwikkelen van de centrale hypothese in het boek ‘Onbegrepen Europa – Nieuw licht op een eeuwenoude tweedeling’.
‘Deze twee schema’s laten zien hoe de typische kenmerken van enerzijds samenlevingen een met middenklasse-gedomineerde, en anderzijds met een neofeodale economie, aan elkaar vastgeklonken zitten door een haast onontkoombare logica.’
Samenvatting
Als een schilderij of een bijzonder stuk antiek voor een recordprijs wordt verkocht, wekt dat de indruk dat met kunstaankopen spectaculaire winsten te maken zijn. Natuurlijk is dat niet altijd zo. Maar de vraag wat van invloed is op de waardeontwikkeling van kunst antiek en andere verzamelobjecten is wel fascinerend - en voor verzamelaars ook belangrijk.
Bijna elke collectioneur vraagt zich wel eens af hoeveel zijn bezit bij verkoop zou kunnen opbrengen – wellicht ook om zijn kostbare passie voor zichzelf te kunnen verantwoorden. Vaak komt men niet verder dan de verzuchting dat er weinig over zeggen valt.
De schrijvers van dit boek denken dat er veel over te zeggen is. Sinds begin 2003 schrijven ze voor de zaterdagbijlage van Het Financieele Dagblad de veelgelezen rubriek 'Kunst kopen'. De reacties daarop bevestigen hun idee dat verzamelaars en andere in kunst geïnteresseerden geholpen zijn met een boek dat de kunst- en antiekmarkten doorzichtiger maakt.